28. Wartości niematerialne

Za rok zakończony dnia 31 grudnia 2014 rokuOprogramowanieWartość firmy nabyta
w wyniku połączenia
jednostek
gospodarczych
(w tym wartość firmy
jednostek
zależnych)
Przyszłe zyski z zawartych umów ubezpieczeniowychRelacje klientamiInne, w tym
nakłady
Ogółem
Wartość bilansowa brutto na początek okresu 3.355.468 347.312 - - 372.625 4.075.405
Zwiększenia, w tym: 64.954 1.021.074 140.555 86.499 368.145 1.681.227
objęcie kontrolą jednostek zależnych 40.646 1.021.074 140.555 86.499 9.324 1.298.098
nabycie 11.927 - - - 357.722 369.649
inne 12.381 - - - 1.099 13.480
Zmniejszenia, w tym: (26.239) (56.426) - - (5.623) (88.288)
sprzedaż, likwidacja (1.248) - - - (237) (1.485)
klasyfikacja do aktywów przeznaczonych do sprzedaży (1.126) (56.426) - - (710) (58.262)
różnice kursowe (16.348) - - - (249) (16.597)
inne (7.517) - - - (4.427) (11.944)
Transfery z nakładów na oprogramowanie 305.779 - - - (305.779) -
Wartość bilansowa brutto na koniec okresu 3.394.183 1.311.960 140.555 86.499 735.147 5.668.344
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu (1.576.520) - - - (115.652) (1.692.172)
Zwiększenia, w tym: (406.624) - (18.253) (19.247) (24.314) (468.438)
objęcie kontrolą jednostek zależnych (32.782) - - - (7.582) (40.364)
amortyzacja okresu (373.395) - (18.253) (19.247) (16.719) (427.614)
inne (447) - - - (13) (460)
Zmniejszenia, w tym: 10.457 - - - 1.036 11.493
likwidacja i sprzedaż 203 - - - 228 431
klasyfikacja do aktywów przeznaczonych do sprzedaży 843 - - - 507 1.350
różnice kursowe 6.958 - - - 23 6.981
inne 2.453 - - - 278 2.731
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu (1.972.687) - (18.253) (19.247) (138.930) (2.149.117)
Odpisy aktualizujące na początek okresu (15.373) (128.462) - - (9.176) (153.011)
Zwiększenia, w tym: - (40.271) - - (796) (41.067)
utworzenie w okresie - (40.271) - - (796) (41.067)
Zmniejszenia, w tym: - 50.501 - - 3.851 54.352
rozwiązanie w okresie - - - - 3.851 3.851
klasyfikacja do aktywów przeznaczonych do sprzedaży - 50.501 - - - 50.501
Odpisy aktualizujące na koniec okresu (15.373) (118.232) - - (6.121) (139.726)
Wartość bilansowa netto na początek okresu 1.763.575 218.850 - - 247.797 2.230.222
Wartość bilansowa netto na koniec okresu 1.711.902 1.193.728 122.302 67.252 284.317 3.379.501

Istotną wartością niematerialną z punktu widzenia Grupy Kapitałowej są nakłady poniesione na Zintegrowany System Informatyczny (ZSI). Łączna wartość nakładów poniesionych na ZSI w latach 2004–2014 wyniosła 1 248 875 tysięcy PLN (odpowiednio za lata 2003-2013 wyniosła 1 265 973 tysiąca PLN). Wartość bilansowa netto ZSI na dzień 31 grudnia 2014 roku wynosiła 735 623 tysiąca PLN (na dzień 31 grudnia
2013 roku wynosiła 731 882 tysiące PLN). Przewidywany okres eksploatacji systemu został określony na 17 lat. Na dzień 31 grudnia 2014 roku pozostały okres użytkowania wynosi 9 lat.

W pozycji „Inne, w tym nakłady” na dzień 31 grudnia 2014 roku było ujęte m.in. prawo do zarządzania funduszem z tytułu nabycia OFE POLSAT w 2014 roku w kwocie 50 630 tysięcy PLN netto (w 2013 roku: w kwocie 61 505 tysięcy PLN netto).

Za rok zakończony dnia 31 grudnia 2013 rokuOprogramowanieWartość firmy nabyta
w wyniku połączenia
jednostek
gospodarczych
(w tym wartość firmy
jednostek
zależnych)
Inne, w tym
nakłady
Ogółem
Wartość bilansowa brutto na początek okresu 2.805.760 347.273 372.986 3.526.019
Zwiększenia, w tym: 33.013 2.337 552.385 587.735
nabycie 11.185 2.337 548.445 561.967
inne 21.828 - 3.940 25.768
Zmniejszenia, w tym: (34.937) - (727) (35.664)
likwidacja i sprzedaż (645) - (98) (743)
różnice kursowe (1.508) - (8) (1.516)
utrata kontroli nad jednostką zależną (27.659) - - (27.659)
inne (5.125) - (621) (5.746)
Transfery z nakładów na oprogramowanie 551.635 (551.635) -
Klasyfikacja do aktywów przeznaczonych do sprzedaży (3) (2.298) (384) (2.685)
Wartość bilansowa brutto na koniec okresu 3.355.468 347.312 372.625 4.075.405
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu (1.344.031) - (105.675) (1.449.706)
Zwiększenia, w tym: (258.836) - (9.074) (267.910)
amortyzacja (257.897) - (8.706) (266.603)
inne (939) - (368) (1.307)
Zmniejszenia, w tym: 26.347 - (903) 25.444
likwidacja i sprzedaż 645 - (846) (201)
różnice kursowe - - 543 543
utrata kontroli nad jednostką zależną 19.862 - - 19.862
inne 5.840 - (600) 5.240
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu (1.576.520) - (115.652) (1.692.172)
Odpisy aktualizujące na początek okresu (15.373) (124.835) (2.105) (142.313)
Zwiększenia, w tym: - (3.627) (7.394) (11.021)
utworzenie w okresie - (3.627) (7.394) (11.021)
Zmniejszenia, w tym: - - 323 323
różnice kursowe - - 9 9
inne - - 314 314
Odpisy aktualizujące na koniec okresu (15.373) (128.462) (9.176) (153.011)
Wartość bilansowa netto na początek okresu 1.446.356 222.438 265.206 1.934.000
Wartość bilansowa netto na koniec okresu 1.763.575 218.850 247.797 2.230.222

W 2014 roku Grupa Kapitałowa wytworzyła patenty i licencje we własnym zakresie w kwocie 1 404 tysiące PLN (w 2013 roku w kwocie 830 tysięcy PLN). W okresie od 1 stycznia 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku Grupa Kapitałowa poniosła nakłady inwestycyjne związane z nabyciem środków trwałych i wartości niematerialnych w kwocie 716 620 tysięcy PLN (w okresie od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku w kwocie 1 067 323 tysiące PLN).

W latach zakończonych odpowiednio dnia 31 grudnia 2014 roku oraz dnia 31 grudnia 2013 roku nie występowały ograniczenia prawa dotyczące tytułu prawnego Grupy Kapitałowej do wartości niematerialnych tytułem zabezpieczenia zobowiązań.

Poniżej przedstawiono wartość firmy netto ujętą w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Grupy Kapitałowej na dzień 31 grudnia 2014 roku oraz
na dzień 31 grudnia 2013 roku.

Wartość firmy netto31.12.201431.12.2013
Spółki Nordea Polska  985.221   -   
PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA  149.564   149.564 
PKO BP BANKOWY PTE SA   51.158  51.158
Qualia spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - Nowy Wilanów Sp.k.*  -     10.343 
Wartość firmy związana z aktywami przejętymi od spółki 
Centrum Finansowe Puławska Sp. z o.o.
 7.785  7.785
Razem  1.193.728  218.850

Na dzień 31 grudnia 2014 roku Grupa Kapitałowa przeprowadziła obligatoryjne testy na utratę wartości firmy zgodnie z modelami opracowanymi na podstawie wytycznych zawartych w MSR 36 z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych aktywów i  działalności poszczególnych spółek. Testy nie wykazały konieczności tworzenia odpisów.

Grupa przeprowadziła obligatoryjny test na utratę wartości firmy powstałej z nabycia Nordea Bank Polska SA, zgodnie z modelem opracowanym na podstawie wytycznych zawartych w MSR 36. Test na utratę wartości przeprowadza się poprzez porównanie wartości bilansowej ośrodków wypracowujących środki pieniężne („CGU”) z ich wartością odzyskiwalną.  Wyróżniono CGU, do których przypisano wartość firmy powstałej z nabycia Nordea Bank Polska SA – detaliczny i korporacyjny. Wartość odzyskiwalna szacowana jest na podstawie wartości użytkowej CGU. Wartość użytkowa to bieżąca, szacunkowa wartość przyszłych przepływów pieniężnych za okres 10 lat z uwzględnieniem wartości rezydualnej CGU. Okres projekcji został wydłużony w celu odzwierciedlenia docelowego poziomu skali działalności poszczególnych CGU.

Wartość rezydualna CGU została skalkulowana poprzez ekstrapolację projekcji przepływów pieniężnych poza okres prognozy, przy zastosowaniu stopy wzrostu przyjętej na poziomie 1,6%. Prognozy przepływów pieniężnych opierają się na założeniach zawartych w celach finansowych dla Banku na 2015 rok, które jedynie w ograniczonym zakresie bazują na danych historycznych i są nieporównywalne z dotychczasową działalnością biznesową ze względu na fakt, iż dopiero 2015 rok będzie pierwszym pełnym rokiem funkcjonowania połączonych organizacji. Cele finansowe na 2015 rok są akceptowane przez Zarząd Banku. Do dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych zastosowano stopę dyskonta w wysokości 7,7%, uwzględniającą stopę wolną od ryzyka oraz premię za ryzyko. Wartość użytkowa jest najbardziej wrażliwa na stopę dyskonta oraz stopę wzrostu przyjętą do kalkulacji wartości rezydualnej.

Pozostała wartość firmy powstała z tytułu nabycia spółek Nordea Polska dotyczy nabycia spółki „Nordea Polska Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA” (obecnie PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA) oraz nabycia spółki Nordea Finance Polska SA. Wartość ta została przypisana do segmentu korporacyjnego i inwestycyjnego - ośrodkiem wypracowującym środki pieniężne są odpowiednio: cała spółka PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA oraz cała spółka PKO Leasing SA – jako jednostka bezpośrednio nadrzędna, która w ramach połączenia przejęła aktywa spółki Nordea Finance Polska SA. 

Test na utratę wartości spółki PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA został przeprowadzony w oparciu o wartość bieżącą oczekiwanych przyszłych przepływów dla PKO Banku Polskiego SA z uwzględnieniem wartości rezydualnej. Przyszłe przepływy pieniężne oszacowano na podstawie przygotowanej przez Spółkę 10-cio letniej prognozy finansowej.

Test na utratę wartości spółki PKO Leasing SA został przeprowadzony  w oparciu o wartość bieżącą szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych za okres 5 lat z uwzględnieniem wygaszania działalności po tym okresie, opracowanych na podstawie projekcji finansowych Spółki.  

Test na utratę wartości firmy powstałej z nabycia spółki PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA został przeprowadzony w oparciu o wartość bieżącą oczekiwanych przyszłych przepływów dla akcjonariusza, przygotowanych przez kierownictwo Spółki na podstawie 3-letniej prognozy finansowej. Test uwzględnia 2 warianty przepływów finansowych: samą dywidendę oraz dywidendę i opłatę dystrybucyjną za sprzedaż jednostek uczestnictwa funduszy PKO Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych SA w sieci PKO Banku Polskiego SA, przy czym w obu przypadkach uwzględniona jest wartość rezydualna.

Test na utratę wartości firmy spółki PKO BP BANKOWY PTE SA został przeprowadzony z wykorzystaniem metody embedded value, według której ustalono wartość użytkową akcji Spółki. Kluczowymi parametrami determinującymi wartość firmy na dzień 31 grudnia 2014 roku były założenia związane z uchwaloną w 2013 roku, a wprowadzoną od 1 lutego 2014 roku reformą systemu emerytalnego, a w szczególności: transfer w dniu 3 lutego 2014 roku 51,5% aktywów OFE do ZUS, dobrowolność kontynuacji odprowadzania części składki emerytalnej do OFE, mechanizm suwaka emerytalnego oraz obniżana opłata od składki. Model posiada horyzont czasowy do 2065 roku.

Test na utratę wartości firmy związanej z aktywami przejętymi od spółki Centrum Finansowe Puławska Sp. z o.o. został przeprowadzony w oparciu o wycenę wartości godziwej przejętej nieruchomości jako ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego wartość firmy została przypisana.