20. Pochodne instrumenty zabezpieczające

Grupa Kapitałowa stosuje następujące rodzaje rachunkowości zabezpieczeń:

20.1 Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów hipotecznych w CHF oraz lokat negocjowanych w PLN, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych oraz ryzyka kursowego, z wykorzystaniem transakcji CIRS

Opis relacji zabezpieczającej - eliminacja ryzyka zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez kredyty w CHF o zmiennym oprocentowaniu oraz lokat negocjowanych w PLN, z tytułu zmian referencyjnych stóp procentowych w CHF i PLN, oraz zmian kursu walutowego CHF/PLN w ciągu okresu objętego zabezpieczeniem.

Zabezpieczane ryzyko - ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej.

Instrument zabezpieczający - transakcje CIRS, w których Bank płaci kupon oparty o LIBOR 3M CHF, a otrzymuje kupon oparty o WIBOR 3M od kwoty nominalnej zdefiniowanej odpowiednio w CHF oraz PLN.

Pozycja zabezpieczana - portfel kredytów hipotecznych o zmiennym oprocentowaniu w CHF i portfel krótkoterminowych lokat negocjowanych, łącznie z ich odnawianiem w przyszłości (wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia). Grupa desygnując pozycję zabezpieczaną zastosował rozwiązania MSR.39.WS.99C w wersji przyjętej przez Unię Europejską.

Okresy, w których oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki – styczeń 2015 roku - październik 2026 roku.

20.2 Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w PLN o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS

Opis relacji zabezpieczającej - eliminacja ryzyka zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez portfel kredytów w PLN o zmiennym oprocentowaniu wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych w ciągu okresu objętego zabezpieczeniem.

Zabezpieczane ryzyko - ryzyko stopy procentowej.

Instrument zabezpieczający - transakcje IRS, w których Bank płaci kupon oparty o zmienną stopę WIBOR 3M, a otrzymuje kupon oparty o stałą stopę od kwoty nominalnej, na którą został zawarty.

Pozycja zabezpieczana - portfel kredytów w PLN indeksowanych do stopy zmiennej WIBOR 3M.

Okresy, w których oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki – styczeń 2015 roku – luty 2019 roku.

20.3. Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w EUR o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS

Opis relacji zabezpieczającej:

Eliminacja ryzyka zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez portfel kredytów w EUR o zmiennym oprocentowaniu wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych w ciągu okresu objętego zabezpieczeniem.

Zabezpieczane ryzyko - ryzyko stopy procentowej.

Instrument zabezpieczający - transakcje IRS, w których Bank płaci kupon oparty o zmienną stopę EURIBOR 3M, a otrzymuje kupon oparty o stałą stopę od kwoty nominalnej, na którą został zawarty.

Pozycja zabezpieczana - portfel kredytów w EUR indeksowanych do stopy zmiennej EURIBOR.

Okresy, w których oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki - styczeń 2015 roku - czerwiec 2016 roku.

20.4. Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w CHF o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS

Opis relacji zabezpieczającej - eliminacja ryzyka zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez portfel kredytów w CHF o zmiennym oprocentowaniu wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych w ciągu okresu objętego zabezpieczeniem.

Zabezpieczane ryzyko - ryzyko stopy procentowej.

Instrument zabezpieczający - transakcje IRS, w których Bank płaci kupon oparty o zmienną stopę LIBOR CHF 3M, a otrzymuje kupon oparty o stałą stopę od kwoty nominalnej, na którą został zawarty.

Pozycja zabezpieczana - portfel kredytów w CHF indeksowanych do stopy zmiennej LIBOR CHF 3M.

Okresy, w których oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki – styczeń 2015 roku - lipiec 2016 roku.

20.5. Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w walutach wymienialnych o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych i ryzyka kursowego oraz zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych zobowiązania finansowego o stałym oprocentowaniu w walucie wymienialnej, wynikającej z ryzyka kursowego, z wykorzystaniem transakcji CIRS

Opis relacji zabezpieczającej - eliminacja ryzyka zmienności przepływów pieniężnych kredytów w walutach wymienialnych o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych i ryzyka kursowego oraz eliminacja ryzyka zmienności przepływów pieniężnych zobowiązania finansowego o stałym oprocentowaniu w walucie wymienialnej, wynikającej z ryzyka kursowego, z wykorzystaniem transakcji CIRS.

Zabezpieczane ryzyko - ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej.

Instrument zabezpieczający - transakcje CIRS, w których Bank płaci kupon oparty o zmienną stopę LIBOR CHF 3M, a otrzymuje kupon oparty o stałą stopę USD od kwoty nominalnej, na którą został zawarty.

Pozycja zabezpieczana - portfel kredytów hipotecznych o zmiennym oprocentowaniu w CHF i zobowiązanie finansowe o stałym oprocentowaniu w USD.

Okresy, w których oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki – styczeń 2015 roku - wrzesień 2022 roku.

Na dzień 31 grudnia 2014 i 2013 roku Grupa Kapitałowa Banku nie stosowała zabezpieczenia wartości godziwej.

Wszystkie rodzaje relacji zabezpieczających stosowanych przez Grupę Kapitałową Banku to rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych (macro cash flow hedge).

Efektywność zabezpieczenia jest weryfikowana poprzez zastosowanie prospektywnych i retrospektywnych testów efektywności. Testy wykonywane są z częstotliwością miesięczną.

W 2014 roku Grupa Kapitałowa nie ustanawiała nowych strategii zabezpieczających.

W drugim kwartale 2014 roku, na skutek braku spełnienia testu efektywności retrospektywnej, Grupa Kapitałowa Banku zaprzestała stosowania rachunkowości zabezpieczeń dla jednego z powiązań zabezpieczających w ramach strategii „Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w PLN o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS”.

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Wartość godziwa instrumentów pochodnych stanowiących zabezpieczenie przepływów pieniężnych związanych ze stopą procentową i/lub kursem walutowym na dzień 31 grudnia 2014 roku oraz na dzień 31 grudnia 2013 roku:  

Typ instrumentu:Wartość bilansowa/wartość godziwa
31.12.201431.12.2013
AktywaZobowiązaniaAktywaZobowiązania
IRS 421.101 - 229.630 630
CIRS 178.740 494.961 132.009 414.174
Razem 599.841 494.961 361.639 414.804

Wartość nominalna instrumentów zabezpieczających w podziale na terminy do realizacji.

Typ instrumentu:Wartość nominalna na dzień 31 grudnia 2014 roku
do 1 miesiącapowyżej 1 miesiąca do 3 miesięcypowyżej 3 miesięcy do 1 rokupowyżej 1 roku do 5 latPowyżej 5 latRazem
IRS PLN fixed - float - 2.540.000 3.264.000 6.114.000 - 11.918.000
IRS EUR fixed - float:
w przeliczeniu na PLN - - 1.538.690 473.115 - 2.011.805
EUR (waluta oryginalna) - - 361.000 111.000 - 472.000
IRS CHF fixed - float:
w przeliczeniu na PLN - - - 886.175 - 886.175
CHF (waluta oryginalna) - - - 250.000 250.000
CIRS float CHF/float PLN
float PLN 525.690 - 3.598.193 4.079.294 2.664.515 10.867.692
float CHF 150.000 - 1.075.000 1.195.000 775.000 3.195.000
CIRS fixed USD/float CHF
fixed USD - - - - 875.000 875.000
float CHF - - - - 814.481 814.481

Typ instrumentu:Wartość nominalna na dzień 31 grudnia 2013 roku
do 1 miesiącapowyżej 1 miesiąca do 3 miesięcypowyżej 3 miesięcy do 1 rokupowyżej 1 roku do 5 latPowyżej 5 latRazem
IRS PLN fixed - float 1.600.000 570.000 1.400.000 6.114.000 - 9.684.000
IRS EUR fixed - float:
w przeliczeniu na PLN - - - 1.957.478 - 1.957.478
EUR (waluta oryginalna) - - - 472.000 - 472.000
IRS CHF fixed - float:
w przeliczeniu na PLN - - - 845.400 - 845.400
CHF (waluta oryginalna) - - - 250.000 250.000
CIRS float CHF/float PLN
float PLN 170.080 678.010 855.508 6.708.684 1.831.815 10.244.097
float CHF 50.000 200.000 250.000 2.020.000 525.000 3.045.000
CIRS fixed USD/float CHF
fixed USD - - - - 750.000 750.000
float CHF - - - - 695.419 695.419

Wartości nominalne przeliczone zostały średnim kursem NBP odpowiednio na dzień 31 grudnia 2014 roku i na dzień 31 grudnia 2013 roku.

Inne dochody całkowite z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych31.12.201431.12.2013
Inne dochody całkowite na początek okresu brutto (155.053) 64.073
Zyski/straty odniesione na inne dochody całkowite w okresie 330.221 122.138
Kwota przeniesiona w okresie z innych dochodów całkowitych do rachunku zysków
i strat, w tym
(168.743) (341.264)
- przychody odsetkowe (343.316) (454.278)
- wynik z pozycji wymiany 174.573 113.014
Skumulowane inne dochody całkowite na koniec okresu brutto 6.425 (155.053)
Efekt podatkowy (1.221) 29.460
Skumulowane inne dochody całkowite na koniec okresu netto 5.204 (125.593)
Nieefektywna część zabezpieczenia przepływów pieniężnych rozpoznana w rachunku zysków i strat (6.078) 24.333
Wpływ w okresie na inne dochody całkowite brutto 161.478 (219.126)
Podatek odroczony z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych (30.681) 41.634
Wpływ w okresie na inne dochody całkowite netto 130.797 (177.492)